Nie marnuj żywności – nie tylko od święta
W te święta zrób to inaczej!
Czujecie zapach zbliżających się świat? Czy ta świąteczna magia już Was dopadła i unosi się wokół Was w powietrzu?
Boże Narodzenie coraz bliżej. Sklepowe wystawy już przyciągają nas mrugającymi światełkami, świątecznymi ozdobami, grającymi mikołajami i reniferami. Kto by nie dał się ponieść tej chwili? W tym roku pandemia z pewnością zabierze nam trochę uroku świąt, ale z pewnością zrobimy wszystko, aby nadal było magicznie…
Jak podpowiadają statystyki w święta po prostu dajemy się ponieść, emocje biorą górę, a w nas wzrasta polska gościnność lub jak kto woli powracamy do hołdowania zasadzie „zastaw się, a postaw się”. Nasze świąteczne stoły uginają się pod swoim ciężarem, 12 potraw to absolutne minimum, a góra ciast na deser staje się pozycją „must have”😉 Statystyki mówią nam również, że święta to apogeum w wyrzucaniu i marnowania żywności. W okresie świątecznym każda rodzina wyrzuca średnio 2 kg jedzenia, czyli 2-3 razy więcej niż w każdy innych dzień w roku.
Na co dzień również nie mamy się czym pochwalić. Każdego roku w Polsce wyrzucamy około 9 milionów ton żywności, czyli każdy statystyczny Polak marnuje rocznie 247 kg żywności. W 2019 roku te wartości uplasowały nas na 5 miejscu w Unii Europejskiej pod względem najwyższego poziomu marnotrawstwa żywności.
Polski Instytut Ekonomiczny podaje, że Polacy zapytani o wyrzucanie żywności jako najczęstsze przyczyny podają: przekroczenie terminu spożycia produktu (29%), zbyt duże zakupy (20%), zbyt duże porcje posiłków (15%), zakup produktu złego jakościowo (15%), niewłaściwe przechowywanie żywności (13%). Z kolei produktami najczęściej wyrzucanymi są: pieczywo (49%), owoce (46%), wędliny (45%), warzywa (37%), jogurty (27%), ziemniaki (17%), mleko (12%).
Ciężko nam się przyznać do wyrzucania żywności, ponieważ wielokrotnie robimy to z bólem serca, jednakże mamy tą świadomość, że marnotrawimy żywność, a jeżeli tak to jak dużo.
Na pewno pamiętacie masowe wykupowanie sklepów w marcu i zaopatrywanie się na zapas. Kto z Was się przyzna, że kupił w tamtym czasie coś czego na co dzień nie je i później nie wiedział co z tym zrobić? W mojej szafce kuchennej przykładowo pojawił się makaron w różnej postaci, który w moim domu jest jedzony z częstotliwości raz na dwa lata. Minęło kilka miesięcy a w szafce kuchennej, jak makaron mieszkał, tak mieszkał dalej. Inne produkty poznikały, ale makaron dalej trwał dzielnie. I tak parzyliśmy na siebie z tym makaronem aż postanowiłam, że nie ma co płakać nad rozlanym mlekiem, tylko trzeba coś z tym zrobić.
Tak więc, jeżeli już daliśmy się ponieść, niezależnie czy to z okazji świąt, czy może zwyczajnie kupiliśmy coś na zapas i mamy tą świadomość, że tego nie wykorzystamy, co można zrobić z produktami innego niż wyrzucić je do kosza, dokładając ziarenko od siebie do ogólnoświatowego marnotrawstwa?
- Banki żywności, sklepy społeczne:
W całej Polsce działają instytucje, które chętnie przyjmują żywność. Banki żywności przyjmują żywność nieprzetworzoną, czyli śledzik po żydowsku zrobiony przez teściową na święta nie znajdzie tutaj swojego miejsca, ale już świeże owoce i warzywa, pieczywa, masła, jogurty, sery, makarony kasze, nawet te z krótkim terminem przydatności do spożycia, już tak. Warunkiem jest, dostarczenie produktów najpóźniej na 2 dni przed ich terminem przydatności do spożycia.
Tutaj również wskazówka dla przedsiębiorców: darowizny żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego są zwolnione z obowiązku odprowadzenia podatku VAT od darowizny a ponadto wartość darowizny żywnościowej można zaliczyć do kosztu uzyskania przychodu, a tym samym pomniejszyć podstawę podatku CIT.
Listę banków żywności znajduje się tutaj: https://bankizywnosci.pl/kontakt/banki-zywnosci/
- Jadłodzielnie, organizacje foodsharingowe
Jadłodzielnie są to miejsca, w których można zostawić jedzenie lub z niego skorzystać. Tutaj znajdziecie specjalnie oznaczone lodówki i szafki z produktami spożywczymi i miejscem na ich pozostawienie.
Inicjatorzy poprzez jadłodzielnie przeciwdziałają marnotrawstwu.
Zajrzyjcie koniecznie na:
Wykaz Polska: http://bit.ly/2uYHueQ
- Dedykowane akcje
W okolicach świat warto sprawdzić akcje charytatywne, które są prowadzone w najbliższej okolicy. Przykładowo w ramach akcji „Podziel się posiłkiem z bezdomnym” inicjatorzy zachęcają do oddania nadmiaru produktów do wyznaczonych punktów. W ramach projektu na terenie całej Polski działają także wolontariusze, którzy odbierają jedzenie bezpośrednio ze wskazanego miejsca i dostarczają do lokalnych jadłodajni.
- Lokalne organizacje
Żywność przyjmują również lokalne organizacje. Wyszukaj je w internecie, zadzwoń, umów się i zawieź produkty bezpośrednio do wybranego przez Ciebie miejsca.
A teraz nadszedł czas na zagadkę Sfinksa: Jakie jest najprostsze rozwiązanie na marnotrawstwo i zbyt duże zakupy?
Po prostu kupować mniej😊
W jaki sposób to zrobić? Jeżeli przykładowo masz ochotę na Twoją ulubioną wędlinkę, a wiesz, że nigdy nie zjadasz całego opakowania, ponieważ nie lubisz kilka dni z rzędu jeść tego samego, a Twoja partnerka jest wegetarianką, to kup następnym razem ten produkt na wagę. Z jakiegoś powodu, te babcie w sklepie kupują 5 plasterków jednej szyneczki, 5 plasterków drugiej szyneczki „i jeszcze 20 deka tamtej Kochaniutka poproszę”. I wiesz co? One mają rację, bo kupując mniejsze ilości produktów na wagę, po prostu nie wyrzucasz tego co pozostało niedojedzone w Twojej większej paczce.
Produkty na wagę dostaniesz w każdym super- i mini- markecie, ale nie zapomnij także o targowiskach, rynkach, lokalnych sklepikach czy produktach bezpośrednio od rolników.
Sprawdź również czy może w Twojej okolicy powstał już sklep zero waste, gdzie możesz kupić już nie tylko makaron na wagę, ale również olej na litry czy masło z pistacji, które zapakujesz do własnego pojemnika.
Adresy sklepów zero-waste:
- Poznań
https://www.facebook.com/pg/biorepoznan
- Wrocław
https://www.facebook.com/sklepbezpudla/
- Gdańsk
https://www.facebook.com/kubekzprzyprawami
https://www.facebook.com/avocadoveganshop/
- Warszawa
https://www.facebook.com/DEKOzakupy/
https://www.facebook.com/kooperatywadobrze/
Sklepu zero-waste nie ma jeszcze w Twoim mieście? W takim razie, może to Ty jesteś tą osobą, która go otworzy!?
Może świadome zakupy i przeciwdziałanie marnotrawstwu jedzenia wyda Ci się w pierwszym momencie skomplikowane. Może powiesz, że nie masz na to zwyczajnie czasu. Jednak pamiętaj jaką siłę mają nawyki! Czynności, które robisz pierwszy raz mogą sprawiać Ci trudność, po kilku razach się do nich przyzwyczajasz, po pewnym czasie stają się one utrwalonymi rutynami, a kiedy czynność staje się rutyną, potrafisz o niej zapomnieć, a właściwie to raczej się kiedyś zdziwisz, że mogłeś/aś wcześniej robić coś inaczej.
Ho ho ho! Coraz bliżej święta! Nie dajcie się zwariować – kupujcie z umiarem, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczcie na miłą przyjemność dla siebie😉