Zrównoważony rozwój – SDGs, IDGs i aktywne działania na rzecz środowiska

Agenda 2030 ONZ określa 17 celów zrównoważonego rozwoju (Sustainable Development Goals czyli w skrócie SDG’s). Została ona przyjęta w 2015 roku przez 193 państwa członkowskie, które zobowiązały się do jej wdrażania oraz współpracy. Należy zaznaczyć, że jest to globalny plan działań, a zatem obejmujący wszystkie państwa członkowskie, przy czym skala wyzwań, z jakimi mierzą się poszczególne kraje, ich poziom gospodarczy oraz uwarunkowania kulturowe są różne.

 

W odnalezieniu pozycji Polski na tle innych krajów pomaga coroczny raport z analizy postępów. Obecne wydanie „Sustainable Development Report 2022” pozycjonuje Polskę na 12 miejscu spośród 163 badanych państw. To porównanie uświadamia skalę problemów społecznych, gospodarczych, a przede wszystkim środowiskowych, które mają miejsce w większości regionów na świecie. Warto w tym miejscu zauważyć, że innymi sprawami są wyznaczone cele i aspiracje, a innymi metody ich realizacji i proponowane lub wdrażane w rożnych krajach inicjatywy i działania.

 

Wracając w tym miejscu do samych celów. Dotychczas znamy ich przedstawienie w formie równoważnych kafelków, spośród których można wybierać sobie te, które najbardziej nam odpowiadają. Jest jednak powszechnie mniej znana ilustracja celów. W 2016 roku Stockholm Resilience Centre zaprezentowała tzw. SDG Wedding Cake. Jest to interesujące ujęcie, ponieważ forma tortu weselnego lepiej ilustruje wzajemne powiązania i znaczenie systemów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych dla osiągnięcia globalnych aspiracji.

 

 

Wyżej przedstawione ukształtowanie odpowiada głównemu założeniu zrównoważonego rozwoju jako rozwoju, który zaspokajając potrzeby współczesnych społeczeństw, nie będzie jednocześnie ograniczał możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń. Podstawową zasadą zrównoważonego rozwoju jest więc zaspokajanie potrzeb człowieka w ramach ograniczeń ekologicznych. W dłuższej perspektywie nie osiągniemy wzrostu gospodarczego, nie ograniczymy głodu na świecie, czy nie zadbamy o równości płci czy pokój, jeśli nie zadbamy najpierw o środowisko naturalne. Dlatego w podstawie tortu weselnego, znalazły się cele dotyczące życia na lądzie, życia pod wodą, czystej wody i warunków sanitarnych oraz działania w dziedzinie klimatu.

 

Nad nimi, umiejscowione są cele dotyczące kwestii społecznych tj. koniec z ubóstwem, zrównoważone miasta i społeczności, pokój sprawiedliwość i silne instytucje, czysta i dostępna energia, dobre zdrowie i jakość życia, dobra jakość edukacji, równość płci i zero głodu. Zależne od tych dwóch sfer środowiskowej i społecznej są kwestie wzrostu gospodarczego i godnej pracy, innowacyjności, przemysłu i infrastruktury oraz równości płci, odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji. Zwieńczeniem indywidualnych wysiłków jest partnerstwo na rzecz realizacji tych celów. Trzeba zaznaczyć, że świadomość i zrozumienie zagadnienia zrównoważonego rozwoju nadal nie jest dostateczna. Zrównoważony rozwój nie może być kojarzony głównie z walką dotyczącą emisji i CO2, czy inicjatywami na rzecz mniejszości. Agenda 2030 obejmuje zintegrowane działania na rzecz rozwiązania globalnych problemów w trzech aspektach środowiskowym, społecznym i ekonomicznym.

 

Z punktu widzenia społeczeństwa musimy za ważne uznać wszystkie cele, ale jako jednostki, możemy wybrać te, z którymi najbardziej się utożsamiamy i działać w celu ich realizacji. Trzeba pamiętać, że te 17 kolorowych kafelków to nie tylko wyraz aspiracji, a kryje się za nimi aż 169 powiązanych zadań. Ich wdrożenie wymaga wiele inicjatywy, wytężonej pracy i działania nie tylko na poziomie transpozycji na język prawny. Ważne jest wyznaczenie indywidualnych ambicji, przygotowanie strategii zrównoważonego rozwoju i aktywność wszystkich aktorów życia społecznego, tj. od instytucji państwowych, po biznes. Nieoceniony wpływ na realizację celów ma świadomość i wybory konsumentów oraz obywateli, szczególnie w państwach demokratycznych i wolnorynkowych. Agenda 2030 zakłada optymistycznie zrealizowanie SDG’s do 2030 roku. Już dziś wiemy, że nie osiągniemy tak ambitnego celu.

 

Inner Development Goals

 

W świetle tych wysiłków okazuje się jednak, że nie uda się wdrożyć zrównoważonego rozwoju bez zmiany sposobu myślenia. Z tego założenia narodziła się inicjatywa Inner Development Goals (IDG’s). Są to pewnego rodzaju cele rozwoju wewnętrznego, które według badaczy i ludzi zaangażowanych w tą inicjatywę, mają fundamentalne znaczenie w pracy nad osiągnięciem SDG’s. Dla ułatwienia odbioru stworzono ramy dzielące zdolności i kompetencje na 5 kategorii. Jak piszą sami autorzy, struktura ram IDG’s ma być prosta do uchwycenia i intuicyjnie zrozumiała.

 

 

Z pewnością takie kompetencje i zdolności jak wewnętrzny kompas, uczciwość i autentyczność, otwarty umysł, krytyczne i perspektywiczne myślenie, odwaga, mobilizacja, empatia, relacje z ludźmi z innych kultur i wiele innych, są kluczowe by możliwe stały się zmiany zorientowane na wdrożenie i realizację celów zrównoważonego rozwoju. Inicjatywa IDG’s na podstawie ankiet i konsultacji z praktykami i profesjonalistami, stworzyła zestawienie zdolności i kompetencji potrzebnych do wdrożenia SDG’s oraz zaproponowała zestaw narzędzi do ich wypracowywania i rozwijania.

 

Trzeba zauważyć, że również w Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie wdrażania i realizacji celów zrównoważonego rozwoju podkreślono znaczenie celu zrównoważonego rozwoju nr 17 (partnerstwa na rzecz celów); zauważono w ramach partnerstw globalnych i budowania zdolności innowacyjną rolę inicjatyw open source, takich jak inicjatywa Cele Rozwoju Wewnętrznego, które mają za zadanie edukować, inspirować i wzmacniać pozycję obywateli, by byli pozytywną siłą sprawczą zmian w społeczeństwie, a tym samym przyspieszać postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

 

Ważne aby ludzie w każdym wieku, od seniorów po młode pokolenia, jak najwcześniej poznały aspiracje związane z Agendą 2030 oraz zrozumiały znaczenie ich indywidualnych aktywności, zyskały poczucie sprawczości i umiały tak zarządzać swoim czasem by znaleźć w nim miejsce na poznanie i rozwój swoich zdolności.

 

Tak wykształcone społeczności będą odporne na dezinformacje oraz korzystając z umiejętności konstruktywnego dialogu zaczną aktywnie partycypować w życiu publicznym, a świadome procesów i mechanizmów, nie będą tak podatne na niepożądane zachowania, jak korupcja, mobbing, dyskryminacja, czy manipulacja.

 

Na stronie UN Global Compact przeczytamy, że UNGC jest największą na świecie platformą angażującą biznes w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju, poza tym na stronie znajdziemy wyjaśnienie SDG’s dla biznesu wraz z przykładami inicjatyw i zasobami wiedzy.

 

Warto zatem korzystać z dostępnych zasobów w pracy indywidualnej, a także przemyśleć na ile nasza organizacja zachęca do pracy nad samorozwojem i aktywizuje interesariuszy do zmian i działania.

 

Tekst: Patrycja Domańska-Sosińska

 

Źródła:

• „Sustainable Development Report 2022” jest dostępny na stronie: https://dashboards.sdgindex.org/
• Przydatna w samodzielnym odkrywaniu SDG’s może być strona ONZ: https://sdgs.un.org/goals