Zero waste – styl życia, który oszczędza pieniądze

Dzień Oszczędzania, obchodzony 31 października, przypomina nam o odpowiedzialnym gospodarowaniu zasobami. W dzisiejszym świecie, gdzie nadmiar odpadów i konsumpcja stanowią poważne wyzwanie dla środowiska, idea zero waste zyskuje na znaczeniu. „Zero waste”, czyli „zero marnowania”, to styl życia oparty na minimalizowaniu ilości generowanych odpadów oraz ograniczaniu wpływu na środowisko. Jak jednak wprowadzić takie podejście do naszej codzienności?

 

 

• Czym jest Zero Waste?

 

Według Zero Waste International Alliance „Zero waste” jest celem, który jest etyczny, ekonomiczny, skuteczny i wizjonerski, aby prowadzić ludzi ku zmianie stylu życia i praktyk, które naśladują naturalne cykle odnawiania się, gdzie wszelki materiał, którego się pozbyto, jest zaprojektowany tak, by być zasobem do wykorzystania przez innych”. Zero Waste to także styl życia (zero waste lifestyle), który obejmuje wszystkie jego sfery: odżywianie, higienę, przemieszczanie się, ubieranie, zakupy.

 

Za prekursorkę globalnego ruchu Zero Waste uważa się Bea Johnson, autorka bloga Zero Waste Home, która w 2008 roku wyeliminowała śmieci ze swojego życia do minimum – dziś roczne odpady jej czteroosobowej rodziny mieszczą się w… 1 litrowym słoiku.

 

 

• 5R – kluczowe zasady Zero Waste

 

Bea zachęca do uproszczenia trybu życia i zmniejszenia ilości generowanych odpadów dzięki zasadzie 5R. Skrót 5R pochodzi od angielskich słów: Refuse (odmawiaj), Reduce (ograniczaj), Reuse (używaj ponownie), Recycle (segreguj i przetwarzaj) oraz Rot (kompostuj). Każdy z tych kroków stanowi etap, który możemy wdrożyć, by lepiej gospodarować zasobami i unikać produkcji odpadów.

 

 

• Refuse (odmawiaj) – Unikaj przyjmowania rzeczy, które generują śmieci lub są zbędne, np. jednorazowych reklamówek, ulotek czy plastikowych słomek.
• Reduce (ograniczaj) – Ograniczaj liczbę posiadanych przedmiotów i konsumpcję. Kupuj mniej i wybieraj produkty trwałe i wielorazowe zamiast jednorazówek.
• Reuse (używaj ponownie) – Zamiast wyrzucać rzeczy, które mogą się jeszcze przydać, wykorzystuj je ponownie. Przykładem może być stosowanie szklanych słoików jako pojemników na żywność lub używanie tekstylnych toreb na zakupy zamiast plastikowych.
• Recycle (segreguj i przetwarzaj) – Jeśli coś nie nadaje się do ponownego użycia, segreguj odpady, by mogły być przetworzone i ponownie użyte.
• Rot (kompostuj) – Resztki organiczne, takie jak skórki owoców, fusy z kawy czy obierki warzyw, nadają się do kompostowania.

 

• Skoro teorię mamy już za sobą…

 

Czas na garść przydatnych wskazówek, które pozwolą na życie w duchu Zero Waste. Podzielmy sposoby na kategorie.

 

1. Zero Waste w kuchni

 

• Planuj posiłki i listę zakupów

Tworzenie planu posiłków na kilka dni lub tydzień pozwala uniknąć nadmiernych zakupów i marnowania jedzenia. Warto też sporządzić listę zakupów, która pomoże nam nabyć tylko to, czego faktycznie potrzebujemy.

• Kupuj luzem i unikaj opakowań

Wybieraj produkty luzem, które możesz pakować do własnych pojemników lub toreb wielorazowych. Wiele sklepów oferuje możliwość zakupu na wagę produktów, takich jak kasze, makarony, mąki czy orzechy.

• Kompostuj odpady organiczne

Resztki warzyw, owoców, fusy z kawy czy skorupki jajek można kompostować. Jeśli nie masz ogrodu, istnieją domowe kompostowniki, które można stosować nawet w mieszkaniu. Kompostowanie redukuje ilość odpadów zmieszanych i wzbogaca glebę naturalnymi składnikami.

• Przechowuj jedzenie w sposób przedłużający świeżość

Przechowuj produkty we właściwych warunkach, np. warzywa w oddzielnych pojemnikach, liście sałaty w wilgotnym ręczniku czy resztki jedzenia w szczelnych słoikach.

 

CZYTAJ WIĘCEJ: Ile jedzenia marnujemy w Polsce?

 

2. Zero Waste w łazience

 

• Zamień plastikowe opakowania na produkty w formie stałej

Zamiast plastikowych butelek z szamponem, żelem pod prysznic czy mydłem, wybieraj produkty w kostce – szampony i odżywki w kostkach, mydła naturalne czy kostki do golenia.

• Stosuj wielorazowe płatki kosmetyczne

Zamiast jednorazowych wacików kosmetycznych warto wybrać te wielorazowe, wykonane z bawełny organicznej lub bambusa. Można je prać i używać wielokrotnie, co zmniejsza ilość odpadów w codziennej pielęgnacji.

• Samodzielnie przygotowuj kosmetyki

Wiele kosmetyków można zrobić samodzielnie, np. peeling z fusów kawy, maseczki z owoców.

• Zastąp plastikowe gąbki naturalnymi materiałami

Plastikowe gąbki do mycia ciała i twarzy można wymienić na bardziej ekologiczne opcje, np. gąbki konjac lub naturalne gąbki morskie, które ulegają biodegradacji. Są one delikatne dla skóry i przyjazne dla środowiska.

 

3. Moda Zero Waste

 

• Minimalizuj garderobę i stwórz „szafę kapsułową”

Szafa kapsułowa to koncepcja garderoby, która zawiera tylko niezbędne i uniwersalne elementy, które można ze sobą dowolnie łączyć.

• Kupuj z drugiej ręki lub wymieniaj się ubraniami

Sklepy z odzieżą używaną, targi i aplikacje umożliwiające wymianę ubrań to doskonały sposób na znalezienie wyjątkowych rzeczy bez potrzeby kupowania nowych.

• Wybieraj marki i producentów przyjaznych środowisku

Przy zakupie nowych ubrań zwracaj uwagę na marki, które stosują ekologiczne praktyki i transparentność w procesie produkcji.

• Zamiast wyrzucać, oddaj lub przekaż dalej

Ubrania, których już nie potrzebujesz, można oddać na cele charytatywne, przekazać znajomym, a nawet przerobić na inne przedmioty, jak torby na zakupy czy ściereczki.

 

4. Zero Waste w podróży

 

• Pakuj wielorazowe sztućce i słomki

Plastikowe sztućce i słomki należą do najczęściej wyrzucanych przedmiotów podczas podróży.

• Korzystaj z map i biletów w wersji elektronicznej

W miarę możliwości rezygnuj z papierowych map, przewodników i biletów.

• Wybieraj ekologiczne miejsca noclegowe

Sprawdź, czy hotel, w którym zamierzasz się zatrzymać, ma wdrożone praktyki ekologiczne, np. oszczędzanie wody i energii, programy recyklingowe czy korzystanie z lokalnych produktów.

• Pakuj się minimalistycznie

Zabranie tylko najpotrzebniejszych rzeczy i przemyślane podejście do bagażu zmniejsza ilość przedmiotów, które mogą się zgubić, zużyć lub stać się odpadami.

• Zabierz worek na śmieci

W podróży nie zawsze mamy dostęp do koszy na śmieci, zwłaszcza na wycieczkach górskich czy na plaży. Posiadanie worka na odpady pozwala nam zebrać swoje śmieci i wyrzucić je we właściwym miejscu.

 

,,Im więcej odmawiasz, tym mniej masz do redukcji. Im więcej redukujesz, tym mniej musisz używać ponownie. Najważniejsza jest konsekwencja, zmiana nawyków i dopasowanie zasad zero waste do własnego stylu życia.”

Bea Johnson.

 

• Czas działać

 

Zero waste wymaga całkowitej zmiany myślenia, która sprawi, że każdy nasz wybór nabierze głębszego znaczenia. To oczywiste, że nie od razu zmieścimy ilość naszych rocznych odpadów w jeden słoik – ten cel wydaje się nieosiągalny, ale tu nie chodzi o to, kto wyrzuci mniej, lecz o to, aby po prostu produkować mniej śmieci. W Dzień Oszczędzania, zacznij od małych gestów.

 

 

 

CZYTAJ WIĘCEJ:

• To, co wyrzucamy z życia, jeszcze nas ogrzeje. Odwiedziliśmy Port Czystej Energii, żeby zobaczyć, jak działa nowoczesna spalarnia odpadów
• Koniec paradygmatu ujarzmiania i podporządkowania natury człowiekowi
• Kieszonkowy las w służbie bioróżnorodności

 

• Posłuchaj podcastu: