UWAGA! Za minutę koniec świata

W styczniu 2024 roku wskazówki Zegara Zagłady pozostawiono na poziomie 90 sekund do północy, co jest najbliższym wskazaniem w historii. Decyzja ta odzwierciedla utrzymujące się i narastające zagrożenia militarne, napięcia społeczne oraz postępujące zmiany klimatu. Z końcem roku spójrzmy na zegar, który jest jest metaforą, która ma nas uwrażliwić na poważne globalne zagrożenia. 

 

 

Zegar Zagłady (ang. Doomsday Clock) to jedno z najbardziej rozpoznawalnych ostrzeżeń naukowych wobec globalnych zagrożeń, z którymi mierzy się ludzkość. Został stworzony w 1947 roku przez grupę naukowców z Bulletin of the Atomic Scientists, organizacji założonej przez naukowców, którzy wcześniej pracowali nad Projektem Manhattan – programem prowadzącym do powstania pierwszej bomby atomowej. Od tego czasu Zegar Zagłady funkcjonuje jako metafora pokazująca, jak blisko ludzkość znajduje się od potencjalnej katastrofy globalnej.

 

Autorką wizualnej formy Zegara Zagłady była Martyl Langsdorf, artystka i żona jednego z naukowców Bulletin of the Atomic Scientists. Początkowo zegar miał odzwierciedlać rosnące ryzyko wojny nuklearnej w okresie zimnej wojny, kiedy zagrożenie globalnym konfliktem jądrowym było największe w historii. Symboliczne „północ” na Zegarze oznacza moment globalnej katastrofy, a odległość wskazówek od północy pokazuje, jak blisko jesteśmy tego momentu.

 

Pierwsze ustawienie zegara w 1947 roku pokazywało 7 minut do północy. Miało to podkreślić rosnące napięcia między mocarstwami i ryzyko, jakie niesie wyścig zbrojeń nuklearnych.

 

• Symboliczny czas ludzkości

 

Choć Zegar Zagłady początkowo skupiał się na zagrożeniu wojną nuklearną, w miarę upływu czasu zaczął uwzględniać także inne czynniki zagrażające przetrwaniu ludzkości, w tym:

• Zmiany klimatyczne – Wprowadzenie tego aspektu odzwierciedlało rosnące zrozumienie, że działalność człowieka wpływa na destabilizację środowiska naturalnego, prowadząc do ekstremalnych zjawisk pogodowych, podnoszenia się poziomu mórz i globalnego ocieplenia.
• Postęp technologiczny – Rozwój biotechnologii, sztucznej inteligencji oraz cyber zagrożeń stanowi nowe ryzyko. Nieodpowiedzialne wykorzystanie tych technologii może prowadzić do nieprzewidywalnych skutków dla świata.
• Niestabilność polityczna i konflikty – Wojny, terroryzm oraz rosnąca polaryzacja polityczna przyczyniają się do pogorszenia globalnego bezpieczeństwa.

 

Jak działa Zegar Zagłady?

Ustawienia Zegara Zagłady dokonuje Rada Naukowa Bulletin of the Atomic Scientists, wspierana przez grupę ekspertów, w tym laureatów Nagrody Nobla. Każdego roku dokonują analizy aktualnej sytuacji międzynarodowej, uwzględniając politykę, gospodarkę, ekologię oraz naukowe i technologiczne trendy. Ich celem jest ocena ryzyka katastrofy globalnej i zwrócenie uwagi opinii publicznej na potrzebę działań prewencyjnych.

 

Obecnie (stan na 2024 rok) wskazówki zegara ustawiono na 90 sekund do północy – najbliżej w historii. Decyzja ta odzwierciedla zagrożenie związane z konfliktem na Ukrainie, napięcia nuklearne między mocarstwami, brak wystarczających działań w walce ze zmianami klimatycznymi oraz destabilizację społeczną i polityczną w różnych częściach świata. Jego intencją nie jest jednak straszenie, nie jest to również narzędzie, które należy traktować w sensie ścisłym. To raczej symbol, który ma za zadanie uwrażliwić społeczeństwa i rządy na poważne problemy globalne oraz zmobilizować do działań. To ostrzeżenie, które każe zadać pytanie: czy ludzkość potrafi zmienić swoje postępowanie, zanim będzie za późno?

 

 

• Przestroga, nie wyrok

 

Zegar Zagłady przede wszystkim podkreśla kruchość naszej cywilizacji i współzależność globalną. W obliczu zagrożeń, takich jak wojna, zmiany klimatyczne czy rozwój technologii poza kontrolą, stawia wyzwanie – jak zjednoczyć ludzkość, by uniknąć katastrofy? Jego wskazówki, choć nie są dosłownym odliczaniem, przypominają, że czas na działanie nie jest nieograniczony.

 

Dr Rachel Bronson, która stoi na czele Bulletin of the Atomic Scientists powiedziała: „Nie miejcie złudzeń: ustawienie Zegara na 90 sekund do północy nie oznacza, że świat jest stabilny. Wręcz przeciwnie. To pilny sygnał dla rządów i społeczności na całym świecie, by działały. A Bulletin pozostaje pełen nadziei – i inspiracji – widząc młodsze pokolenia, które przejmują inicjatywę.” 

 

Czy rzeczywiście za minutę doświadczymy końca świata? Nie dosłownie, ale już za naszego życia wiele się zmieni i na to powinniśmy być przygotowani i świadomi. Wciąż jednak jest wiele rzeczy, które możemy zrobić. Wskazówki zegara mogą się cofnąć, jeśli ludzkość zdoła podjąć odpowiedzialne decyzje, działając wspólnie na rzecz bezpieczeństwa i przetrwania.

 

CZYTAJ WIĘCEJ:

• Bałtyk pod presją
• TOP 5 najbardziej dzikich miejsc w Polsce
• Patrząc na nasze miasta planowanie przestrzenne wydaje się abstrakcją